Design thinking stanowi cykl odnoszący się do poznawczych, strategicznych i praktycznych procesów, dzięki którym innowacyjne koncepcje opracowywane są przez projektantów lub zespoły twórców. Zasadniczym celem metody jest rozwiązywanie problemów, produkowanie nowych towarów lub usług na podstawie potrzeb konkretnego użytkownika. Dowiedz się, jakie etapy składają się na cykl design thinking.
Co to jest design thinking?
Wyróżnia się wiele sposób definiowania metody odnoszącej się do poznawczych i praktycznych procesów wykorzystywanych na etapie projektowania nowych produktów. Część opisów nawiązuje do faz cyklu oraz ich efektów. Najpopularniejsze są jednak definicje: model Double Diamond, pięcioetapowy model Design Thinking oraz podejście McKinsey Design. W pierwszym przypadku metoda przedstawiana jest jako naprzemienne cykle myślenia dywergencyjnego (kreatywnego) i konwergencyjnego (logicznego czy analitycznego).
Pięcioetapowy model Design Thinking obejmuje 5 szczebli – empatię, diagnozę potrzeb, generowanie pomysłów, prototypowanie i testowanie. Podejście McKinsey Design opiera się natomiast na czterech wartościach – analitycznym przywództwie, wielofunkcyjnym talencie, ciągłej iteracji i doświadczeniu odbiorcy.
Mapa empatii – I etap
Najpopularniejszy opis design thinking uwzględnia pięć etapów, których zasadniczy cel stanowi opracowanie najlepszego rozwiązania danego problemu. Może to być ulepszenie usługi lub wprowadzenie innowacji w obrębie produktu. Thinking design nie powinieneś postrzegać linearnie. Kolejne etapy mogą się bowiem przenikać. Pierwszą fazą jest empatia, polegającą na wczuciu się w potrzeby użytkownika danego produktu i zrozumieniu jego potrzeb. Na tym etapie powinieneś pozyskać informacje dotyczące odbiorcy. Użytecznym narzędziem będzie dla ciebie tzw. mapa empatii. Informacje pozyskane na tym etapie mają wpływ na determinację pracy w kolejnych fazach.
Diagnoza potrzeb – II etap design thinking
Kolejnym krokiem jest zdefiniowanie problemu. Wszystkie zebrane dotychczas informacje powinieneś podsumować i ustalić na ich podstawie realne potrzeby odbiorców. Dane pozwolą ci dokładnie przeanalizować potencjalne zmiany produktu, by jak najlepiej spełniały one oczekiwania użytkowników. Na tym etapie możesz zastosować burzę mózgów lub technikę 635. Efektem cyklu jest stworzenie zagadnienia procesowego, stanowiącego przedmiot analizy w kolejnym dziale. Pamiętaj, by materiał badawczy był rzetelny i wyczerpujący.
Generowanie pomysłów – III etap
Następnym krokiem jest wypracowanie odpowiedzi na zagadnienie procesowe. Na tym etapie kluczem jest myślenie nieszablonowe generujące nierzadko niecodzienne, a nawet abstrakcyjne pomysły, które mogą okazać się odpowiedzią na zagadnienie procesowe ustalone w trakcie diagnozy potrzeb.
Prototypowanie – IV faza
Budowanie prototypów stanowi jedną z najbardziej efektywnych technik analitycznych stosowanych do uzyskania potwierdzenia potrzeb odbiorcy poprzez iteracyjny proces tworzenia modelu. Jest to również sposób wykorzystywany do optymalizowania doświadczeń użytkowników. Wśród prototypów wyróżnia się modele 2D, 3D i tzw. projekty odgrywane, np. inscenizacja.
Testowanie – ostatni cykl
Etap ten polega na sprawdzeniu rozwiązania przez użytkowników. Testujące osoby dobiera się w taki sposób, by ich cechy pokrywały się z utworzonym profilem odbiorcy. W przypadku negatywnej oceny produktu konieczny jest powrót do wcześniejszych etapów lub rozpoczęcie design thinking na nowo.
5 razy dlaczego
Metoda 5 Why pozwala na efektywne rozwiązanie problemów. Opiera się na zasadzie dedukcji. Za jej twórcę uznaje się Sakichi Toyodę, założyciela Toyota Motor Corporation. Metoda 5 Why stanowi jedną z podstaw design thinking. Zadając kolejne pytania „Dlaczego?” możesz dojść do źródła defektu, gruntownie zbadać jego przyczynę i znaleźć efektywne rozwiązanie. Problem stanie się dla ciebie zrozumiały, co pozwoli ci zidentyfikować i usunąć zjawisko, które doprowadziło do powstania komplikacji.
5 razy dlaczego – zasady
Chcąc przeprowadzić analizę, powinieneś pamiętać o kilku regułach:
- Prawidłowo sformułuj problem oraz postaraj się go dobrze zrozumieć.
- Zadbaj o logikę ciągu przyczynowo-skutkowego oraz odróżnienie przyczyn od objawów.
- Dokładnie wykonuj analizę i nie przeskakuj do konkluzji. Przyczyny powinieneś szukać w procesach, a nie ludziach.
- Pytania „dlaczego” zadawaj do momentu odnalezienia źródła komplikacji.
- Analizę zrób na papierze lub tablicy.
- Zaangażuj kierownika, moderatora i odpowiednią grupę.
- Pamiętaj o szczerości i zaufaniu.
5 Why – przykład
Poniżej znajduje się przykład stosowania metody 5 Why przytoczony na podstawie książki „Gemba Kaizen. Zdroworozsądkowe, niskokosztowe podejście do zarządzania” autorstwa Imai Masaaki (wydawca: MT Biznes, rok wydania: 2006).
- Dlaczego wyrzuca Pan trociny na podłogę?
Odpowiedź: Ponieważ jest ona śliska, co zagraża bezpieczeństwu
- Dlaczego podłoże jest śliskie i zagraża bezpieczeństwu?
Odpowiedź: Jest na nim olej.
- Dlaczego jest na niej olej?
Odpowiedź: Maszyna przecieka.
- Dlaczego maszyna przecieka?
Odpowiedź: Olej spływa przez złączkę.
- Dlaczego tak się dzieje?
Odpowiedź: Ponieważ osłonka się zużyła.
Przyczynę problemu stanowią zatem: zły stan urządzenia oraz brak przeglądów prewencyjnych.
5 Why – zalety i wady
5W stanowi łatwy sposób na rozwiązywanie komplikacji. Narzędzie to można stosować w każdej firmie, nawet w przypadku braku specjalistycznej wiedzy pracowników. Metoda ta pobudza analityczne myślenie, dążące do zdefiniowania problemu. 5 Why ma jednak swoje wady. Nie jest to bowiem konkretne działanie, a dochodzenie do źródła problemu. Niekiedy metoda 5 Why może poprowadzić do błędnej dedukcji. Warto zatem pamiętać o zaprzestaniu zadawania pytań, jeśli odpowiedzi stają się zapętlone lub gdy wyciągane wnioski są błędne.
Design thinking to koncepcja pozwalająca na stworzenie innowacyjnego produktu dostosowanego do potrzeb konsumentów. Warto jednak pamiętać, by każdy cykl przeprowadzać dokładnie, a zebrane informacje były wyczerpujące. Łatwo bowiem można popełnić błędy zakłócające analizę.
